False friends

False friends to słowa i wyrażenia brzmiące tak samo lub bardzo podobnie w różnych językach, ale mające zupełnie różne znaczenia.

Amerykanka Jennifer L. Scott w książce „Lekcje Madame Chic” przytacza anegdotę z pobytu w Paryżu, podczas którego szlifowała swoją znajomość francuskiego. W czasie rozmowy z szacownymi gośćmi z przejęciem opowiadała o środkach konserwujących (ang. preservative) w żywności. Skonsternowani rozmówcy dopiero po dłuższej chwili odważyli się uświadomić jej, że francuski préservatif (kondom) nie ma zbyt wiele wspólnego z jedzeniem.

Pomyłka warta milion milionów

Uważajmy więc, aby nie prosić „chefa” o podwyżkę „pension” i nie przerażajmy się, gdy w pierwszej chwili wydaje nam się, że ktoś chowa ubrania do klozetu czy proponuje wyjazd na wakacje karawanem. Szczególnie częstym błędem, który zdarza się nawet tłumaczom, jest przekładanie angielskiego billion na polski bilion. Wiążą się z tym odmienne w różnych krajach systemy tworzenia liczebników głównych potęg tysiąca. Słowo bilion w Polsce i w większości krajów europejskich stosujących tzw. długą skalę oznacza milion milionów (10¹²), a w krajach anglojęzycznych, stosujących krótką skalę, billion określa tysiąc milionów (10⁹), czyli polski miliard.

W języku angielskim słów, które można określić mianem false friends, jest całkiem sporo. Przedstawiamy najbardziej popularne z nich:

Zapamiętaj!

actually – właściwie

(aktualnie to po angielsku currently, presently)

billion – miliard

(bilion to po angielsku trillion)

caravan – przyczepa kempingowa

(karawan to po angielsku hearse)

chef – szef kuchni

(szef to po angielsku boss)

closet – szafa

(klozet to po angielsku toilet)

data – dane

(data to po angielsku date)

eventually – ostatecznie

(ewentualnie to po angielsku possibly)

gymnasium – sala gimnastyczna

(gimnazjum to po angielsku junior high school)

lecture – wykład

(lektura to po angielsku reading)

ordinary – zwyczajny

(ordynarny to po angielsku vulgar, coarse)

pasta – makaron

(pasta to po angielsku paste)

pathetic – żałosny

(patetyczny to po angielsku pompous)

pension – emerytura, renta

(pensja to po angielsku salary)

receipt – paragon

(recepta to po angielsku prescription)

sympathy – współczucie

(sympatia to po angielsku liking, fondeness)

wagon – wóz

(wagon to po angielsku carriage)